
Hoewel de coronacrisis inmiddels toch echt wel achter ons lijkt te liggen, is er nog steeds een kleine maar luide groep die blijft volhouden dat vaccinaties gevaarlijk zijn. Voor een deel gaat het om de oude antivax beweging, maar voor een deel zijn het ook nieuwe discipelen, die meegezogen werden in de antivax retoriek rond de coronavaccins. Wat opvalt is dat deze mensen een aantal dogma’s hanteren die keer op keer terugkomen. Dogma’s die overigens ook allemaal allang ontkracht zijn.
Eerst even het begrip ‘dogma’. Een dogma wil zeggen ‘een stelling die door de gelovige niet meer ter discussie wordt gesteld’. Het maakt hierbij niet uit of de stelling juist is. Het wordt voor waar aangenomen en niet meer betwijfeld.
Dogma’s zijn het tegenovergestelde van een wetenschappelijke theorie. Een wetenschappelijke theorie is een hypothese die ondersteund wordt door bewijs. In de volksmond worden de termen ‘hypothese’ en ’theorie’ nogal eens door de war gehaald. Daarom zijn er bijvoorbeeld mensen die zeggen ‘evolutie is niet bewezen, want het is maar een theorie’. Theorie betekent juist: een hypothese ondersteund door bewijs.
Om een theorie te ontkrachten, is een nieuwe theorie nodig die wordt ondersteund door bewijs. Simpel gezegd: de wetenschappelijke theorie is dat de aarde bolvormig is. Als jij die theorie wil ontkrachten moet je een nieuwe theorie ontwikkelen voor de vorm van de aarde met beter bewijs dan de vorige theorie.
In principe staat daarom elke theorie altijd ter discussie. Als er nieuw bewijs is, kan een theorie opeens achterhaald blijken. Hierbij wordt niet gekeken naar de mening of inzichten van één persoon, maar naar het verzamelde bewijs, de wetenschappelijke consensus. Is er genoeg nieuw bewijs, dan wordt de nieuwe theorie geaccepteerd.
Een dogma is voor de gebruikers ervan juist onaantastbaar. Het is zo volgens hen. Het is een gegeven waar ze niet aan twijfelen. Sterker nog: elk bewijs dat hun dogma niet klopt, wordt verworpen. Want:
- Het dogma is juist
- Bewijs dat het dogma onjuist is kan dus niet kloppen
- Dus is het dogma juist
In de recente antivax retoriek zien we een aantal dogma’s keer op keer terugkeren. Hier zet ik er vier op een rij:
“Vaccins veroorzaken oversterfte“
Hiervoor is op dit moment geen enkel bewijs. Sterker nog, alle onderzoek tot nu toe wijst uit dat oversterfte niet door vaccinatie komt. Het is hierbij ironisch dat dezelfde mensen die beweren dat vaccins oversterfte veroorzaken, nog steeds ontkennen dat Corona heel veel oversterfte veroorzaakte.
“Vaccins veroorzaken hartaanvallen“

De grote verspreider hiervan is Willem Engel. De bovenstaande tweet is inmiddels al vele malen ontkracht, niet in de laatste plaats door het feit dat de betreffende Deense voetballer helemaal niet gevaccineerd was.
Maar het verhaal dat ‘opeens’ sporters dood neervallen door vaccinatie wordt nog steeds door de antivaxbeweging als een vaststaand feit gezien. Ook al is hiervoor totaal geen bewijs.
De oorsprong van dit verhaal ligt waarschijnlijk bij een wel werkelijk bestaande bijwerking van coronavaccins, namelijk myocarditis. Dit is een ontsteking van de hartspier. Als bijwerking is het heel zeldzaam, en bovendien nooit dodelijk. Het is heel goed te behandelen.
Daarnaast is het wel goed om te weten dat myocarditis helaas een stuk minder zeldzaam is als gevolg van een corona-infectie.
Er is (nogmaals) geen enkel bewijs dat de coronavaccins hartaanvallen veroorzaken, laat staan op grote schaal.
“Coronavaccins werken niet“
De antivax beweging beweert dat de coronavaccins niet of nauwelijks werken. Wetenschappelijk bewijs toont het tegenoverstelde aan. Dit weerhoudt antivaxers er niet van om het te blijven herhalen, vooral door zich te beroepen op stropop-argumenten:
- “Als het niet 100% werkt, werkt het niet”
- “Je kan toch nog steeds ziek worden, dus werkt het niet”
- “Ze zeiden dat het verspreiding tegengaat maar dat doet het niet!”
Om ze in volgorde aan te pakken:
- Geen enkel vaccin werkt 100%
- De vaccins verkleinen de kans op ernstige corona en op ziekenhuisopname
- Hoewel het de verspreiding niet helemaal tegengaat, wordt hij er wel door verminderd.
“Coronavaccins hebben heel veel ernstige bijwerkingen“
Hierbij wordt constant gewezen naar het Lareb (de instantie die in Nederland bijwerkingen van medicijnen volgt) en VAERS (de Amerikaanse tegenhanger). Wat dan steeds wordt genegeerd is dat het bij beide partijen gaat om meldingen die iedereen kan doen. Ze zeggen niets over of een gerapporteerde bijwerking zelfs maar echt was, laat staan dat ze een bewezen link had met vaccinatie. Als jij meldt dat je na je vaccinatie in een olifant verandert, staat dat op de site.
De coronavaccins hebben wel degelijk bijwerkingen, maar in het overgrote deel van de gevallen zijn deze mild.
Conclusie
De bovenstaande dogma’s blijven terugkeren op social media. Artikelen op de ‘alternatieve media’ baseren hun verhalen steeds weer op deze (aantoonbaar onjuiste) aannames. De aanhangers van de antivax beweging stelt ze ook niet meer ter discussie. Voor hen ‘is het gewoon zo’. Ongeacht de feiten.
Feitenjager is gratis. Een donatie stel ik zeer op prijs.
Links in dit artikel:
https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/dogma#.ZDP9Oi9BwUE
https://nltimes.nl/2022/06/23/covid-vaccines-linked-excess-mortality-says-dutch-stats-office
https://www.quest.nl/mens/gezondheid/a42656872/oversterfte-nederland-oorzaken-vaccin/
https://www.cbs.nl/nl-nl/faq/corona/medisch/vragen-en-antwoorden-over-de-sterftecijfers
https://www.cbs.nl/nl-nl/maatwerk/2023/06/sterfte-aan-covid-19-per-maand-en-leeftijdsgroep
https://www.nationalgeographic.nl/kans-op-myocarditis-door-covid-19-groter-dan-door-vaccin
https://www.rivm.nl/nieuws/vaccinatie-vermindert-overdracht-covid-19
https://www.thelancet.com/journals/lanmic/article/PIIS2666-5247(22)00390-1/fulltext
https://www.thelancet.com/journals/lanres/article/PIIS2213-2600(23)00015-2/fulltext
https://www.lareb.nl/bijwerkingen-coronavaccins